Haagse ooievaar / de 18e eeuw

Beker van het Sint Adriaansgilde

M. de Haan, 1767
Nu te zien in zaal 1

Neringdoenden als tappers en bakkers waren lid van dit Scheveningse gilde. Omdat Scheveningen altijd tot Den Haag heeft behoord, is het Haagse wapen op deze Scheveningse beker afgebeeld.

Objectnummer: 0000-0101-OME
Materiaal: zilver

Lees meer

Over deze collectie

Het wapen van Den Haag

Sinds ons land een koninkrijk is (vanaf 1814) behoort elke gemeente een wapen te hebben dat door de Hoge Raad van Adel is goedgekeurd. Zo ook de gemeente Den Haag. Vanaf 1816 ligt het uiterlijk van het gemeentewapen officieel vast en de omschrijving ervan luidt sinds 1954 – toen er een kleine aanpassing plaatsvond – als volgt:

'In goud een stappende ooievaar van natuurlijke kleur, houdende in dezelfs bek een paling van sabel (zwart). Het schild gedekt met een antieke gravenkroon en gehouden door twee omziende leeuwen van goud'.

Kort voor 1816 was het wapen van Den Haag ook al eens officieel vastgesteld en nog wel door keizer Napoleon zelf, namelijk op 26 oktober 1811 toen Den Haag na inlijving van het koninkrijk Holland bij Frankrijk verheven werd tot 'bonne ville de l'empire'.

Waarom de Haagse Ooievaar?

Den Haag gebruikte dus de Haagse ooievaar als wapen. Maar waarom de ooievaar? De ooievaar staat bekend als een geluksbrengende vogel. Vanouds komt deze trekvogel veel in deze streek voor. Men behandelde deze dieren met veel respect; ze werden verzorgd en gevoed. Er was zelfs een speciale oppasser voor de ooievaars!

De reden van de verering en daaraan verbonden opneming van de ooievaar in het wapen is niet overgeleverd. Waarschijnlijk heeft Den Haag meegedaan met een traditie, die in de Middeleeuwen bij steden bestond om een mascotte te hebben en de geluksbrengende ooievaar, die hier nestelde, gekozen als symbool.

De populariteit van de Haagse Ooievaar kent geen grenzen. Dat is dan ook terug te zien aan de collectie van het Haags Historisch Museum, dat veel objecten en schilderijen bezit waarop een ooievaar is afgebeeld.